|
PREUZETO IZ LISTA: "DNEVNIK" OD 24. 07. 2003. |
|
NOVOSADSKO MUZIČKO LETOOd kamernog do simfonijskog tona“Novosadsko muzičko leto 2003” donelo je proteklog vikenda dva zanimljiva koncerta izraelskih umetnika, koja su u “egzotičnoj” ponudi ovogodišnjeg izbora Muzičke omladine Novog Sada izazvala posebnu pažnju publike, verovatno i zbog sličnosti mandoline s našom tamburom i instrumentima tog tipa, njenim orkestrima i muzikom za njih pisanom. Kako naše nasleđe ima posebnu “težinu” upravo u ovoj formi muziciranja, razumljivo je što su oba programa uspostavila izvanrednu komunikaciju sa slušaocima, ispunivši očekivanja i gostiju i srdačnih domaćina. Autentična interpretacijaU skladu s hipotezom da zajedničko muziciranje na mandolinama ima pozitivnu ulogu u razvoju mlade ličnosti, kako u emocionalnom, tako i u širem, socijalnom smislu, a znajući da nijedna kultura nije proizvod samo jednog ishodišta, ruski muzički umetnici koji su pre 30-tak godina emigrirali iz domovine, na čelu sa Simhom Natansonom, doneli su tradiciju sviranja mandoline u Izrael, formiravši, s njim na čelu, unikatni ansambl, povezavši u njemu i profesionalce i odlične amatere. Stekavši u nekim aspektima skoro profesionalni nivo i način izvođenja koji se gotovo približava u pojedinim osobinama stilu i karakteru simfonijskih sastava, Orkestar mandolina “Ber ševa” danas deluje pod umetničkim rukovodstvom i pedagoškim nadzorom violiniste i dirigenta Leva Kaimoviča, koji je svoje značajno iskustvo koncertmajstora i soliste brojnih ansambala stekao i doneo iz Sovjetskog Saveza, da bi ga od 1992. prenosio na većinom mlade članove ovog orkestra.Negujući i tretirajući mandolinu kao ravnopravan instrument u izvođenju i vrlo zahtevnih koncertnih kompozicija, izraelski umetnici su svoje profesionalno sazrevanje ispoljili u razvijenoj tehnici sviranja, u nekim delima i do značajnijih interpretativnih mogućnosti, pritom, uz brigu dirigenta, ističući važnost i individualnost svakog instrumenta, odnosno grupe. Dopadljiv repertoar muzike raznih naroda, popularnih kompozicija i uspelih obrada tradicionalnih i klasičnih ostvarenja, predstavio je ansambl u različitim vrstama zvučnosti, od kamernog, do kompaktnog, homogenog simfonijskog tona, ostvarenog bez njegovog forsiranja i uz pomoć dodatnih instrumenata (flaute, klarineta, sintisajzera, klavira). I bilo da je reč o obradama, ili originalno pisanim delima, mladi orkestar je pružio autentičnu interpretaciju, a iskusni dirigent definisao karakter i stilsku fizionomiju, naročito u lepo ozvučenim aranžmanima kompozicija folklornog ishodišta, španskog, ruskog, rumunskog. Unikatni stil i školaI ako je prvi deo programa s delima Hendla, Branka Čenejca (fino iznijansirana Mala sremska svita), Vorloka (Svita orijentalizovane melizmatike i s grupom raznoliko ritmizovanih udaraljki) i Arenskog (melanholična Fantazija za klavir i orkestar) protekao u znaku homogenizovanja sastava i uspostavljanja odnosa grupa (dosta izjednačenih, ali ne i sasvim izbalansiranih, odnosno nivelisanih u pojedinim instrumentalnim deonicama), puni doživljaj, čist i sočan zvuk, ali i značajnu virtuoznost primaša - koncert majstora, doživeli smo u drugom delu koncerta, ujednačenije ritmičke pulsacije i razvijenijih dinamičkih talasanja i nijansiranja s delima Bartoka, Šeringa, Albeniza, Sarasatea i posebno Leva Haimoviča (Fantazija na kontrastne, vedre i nostalgične izraelske teme) koji je nas je podsetio na nekadašnju slavu novosadskih tamburaških orkestara, ali ukazao i na mogućnosti koje leže u profesionalnom školovanju tamburaša.Dan ranije, četvorica uglednih članova Mandolinskog orkestra, predstavilo se kao kvartet “Kerman” u sastavu Šmuel Elbaz (mandolina I), Jakov Reuven (mandolina II), Tom Koen (mandola) i Lev Kaimovič (mandočelo), koji svoje instrumente sviraju na jedinstven način, unikatnim stilom i školom, povezanim s violinskom tehnikom, virtuozitetom i repertoarom, predstavljajući pandan i analogan sastav klasičnom gudačkom kvartetu. Spajajući, znači, originalnu tehniku sviranja mandoline, sa stilom gudačkog kvarteta, članovi mandolinskog kvarteta “Kerman” su snagu svoje interpretacije pronašli u autentičnom stilskom tumačenju svake kompozicije (takođe originalno pisane, ili adaptirane), promišljenom zvučnom odnosu delova i celine, te uspostavljanju pravih kontrasta i primerenih tempa u okviru makro forme. Bilo da se radilo o izražajnom dijalogiziranju instrumenata, “terasastoj” dinamici i eho-efektima u čvrstoj celovitosti trostavačne forme u baroku (Vivaldijev Končerto u De-duru), čistoj klasicističkoj odmerenosti, jasnoći i preciznoj ritmičkoj pulsaciji klasike (Hajdnov Kvartet opus 76, posebno u vrlo pregnantnom mandočelu), ili isticanju kantilene, romantičarskom prelivanju tembrova i dinamičkoj iznijansiranosti (lagani stavovi uopšte), i posebno lepo osenčenim i osunčanim karakterima i temperamentno isticanim, jedrinom izraženim ritmovima Španije (Albeniz), ili ekspresivno okarakterisanim, suptilno ispevanim, “izosećanim” rumunskim igrama (Bartok), četvorica mandolinista su plenili posebnom energijom, tehnikom i načinom izražavanja, podsećajući na ono najplemenitije što su usvojili iz najboljih škola i uzora donetih iz domova odakle su potekli... A, publika u Atrijumu samostana Svetog Jurja u Petrovaradinu je to dobro osetila. |
|
OTKRIVANJE ARHEOLOŠKIH TRAGOVAIsti tip kuće kroz milenijume
Izrada arheološke karte VojvodinePre godinu dana Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture povereno je da nastavi poslove započete pre desetak godina, na izradi Arheološke karte Vojvodine. Projekat je u fazi prikupljanja i provere podataka, a očekuje se da će za dve godine deo tog izuzetno značajnog i obimnog posla biti završen, i da će se, za početak, kroz dve godine objaviti arheološka karta Srema. U toku je rad na digitalizaciji karte Srema, izradi programa i pripremi CD i CD ROM. Namera je da svi rezultati budu prezentovani i dostupni na Internetu. |
|
| vrh strane |
Ovogodišnja arheološka sezona Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture podrazumeva utvrđivanje uobičajenih uslova vezanih za izradu generalnih i regionalnih urbanističkih planova u našoj pokrajini. To znači utvrđivanje što većeg broja arheoloških lokaliteta na određenem terenu kako bi se oni izbegli tokom gradnje, a ako je to nemoguće, kako bi se konzervirali i zaštitili. Arheolozi su radili na području Beočina, Čerevića, Rakovca, a trebalo bi da rade na području Neština, Sviloša i još nekih naselja. Iskopavanja na terenu banatskog mesta Novo Miloševo su bila zanimljiva, jer je pronađeno preko pedeset lokaliteta iz različitih vremenskih perioda, od praistorije tj. neolita, do kasnog srednjeg veka. Ovakva brojnost vezana je za nekadašnje meandriranje Tise, čija je stara obala bila na podrčju lokaliteta koji se nižu jedan do drugog, odnosno koji su pratili nekadašnju obalu i rukavce reke.
- Iskopavanja pet lokaliteta između Sombora i Aptina su značajna jer su prvi put obavljena istraživanja i jer su oni prvi put registrovani, tako da smo sada prikupili sve neophodne informacije za buduća istraživanja - napominje Dragan Anđelić, arheolog u Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenikakulture. - Osim lokaliteta starčevačke kulture, ostala četiri su tzv. horizontalne stratifikacije, odnosno primetni su i tragovi nekih drugih kultura. Obradovalo nas je da smo našli dva stambena objekta iz X i XI veka, jer su oni na našim terenima retki; uglavnom preovlađuju nekropole iz tog perioda. Kada se pogledaju stambeni objekti na ovim lokalitetima može se zaključiti da je tokom više milenijuma, od 5000. godine pre naše ere pa do XVIII veka, za ove terene osoben isti tip stanovanja: to su poluukopane kuće, zemunice tri sa tri metra, ili tri sa dva metra. Gotovo sve životne delatnosti su se odvijale ispred ili oko kuće, što potvrđuju i otkriveni ekonomski objekti, ili trapovi koji su preteča današnjih frižidera. Istovremeno, veoma je bilo važno graditi naselja u blizini reka, vode, jer je to značilo opstanak i bolju egzistenciju. Ne samo da je reka davala ribu, da su tu bile barske ptice, nego su nekada i dunavske školjke bile jestive.