Spomen Zbirka Pavla Beljanskog

Sava Šumanović – od crteža ka slici

  Koncepcija izložbe SAVA ŠUMANOVIĆ – OD CRTEŽA KA SLICI, polazi od devet creža Save Šumanovića iz Dokumentarnog Fonda Spomen - zbirke Pavla Beljanskog, koji su poslužili kao skice i predložci za devet slika iz židskog perioda Šumanovićevog opusa, a datuju se u period između 1935. i 1942. godine.

  Zajedno sa crtežima iz Spomen - zbirke biće izložene i prema njima nastale slike, koje se danas čuvaju u Galeriji slika „Sava Šumanović” u Šidu, zatim, tri crteža iz iste, židske Galerije i dva crteža iz Galerije Matice srpske, značajnih zbog tematskih, stilskih i ikonografskih srodnosti sa crtežima iz Spomen-zbirke Pavla Beljanskog.
  Osim neospornih likovnih kvaliteta, svi navedeni crteži sadrže značajne podatke: o vremenu njihovog nastanka, beležke o bojama koje će biti upotrebljene na slici, datum kada je skica preneta na platno i, često, neke slikareve komentare koji odražavaju njegove ideje o likovnom izražavanju, impresije, lično raspoloženje. Ako se Šumanovićeve skice vrednuju po količini inFormacija koje nam pružaju o budućoj slici, one dakle, predstavljaju izuzetno dragocen materijal, jer preko nekih umetnikovih beležaka možemo otkriti njegov postupak, saznati pojedine detalje pomoću kojih čak možemo doći do jasnijih stilskih određenja njegovog slikarstva.

  Mada će ovom izložbom biti prikazan samo segment Šumanovićevog stvaralažtva iz veoma bogatog židskog perioda u kojem je umetnik realizovao preko 400 dela (crteži, pasteli, akvareli, gvaževi, ulja na platnu), ona nam daje primere iz tri značajne tematske celine poslednjeg razdoblja Šumanovićevog slikarstva: ciklusa „Šidijanki”, žanr motiva i zimskih pejsaža.
  Paralelnim izlaganjem slika sa skicama i predložcima prema kojima su te slike nastale želi se pokazati da je preciznija analiza Šumanovićevog slikarstva u tematskom, stilskom i posebno, značenjskom pogledu, nerazdvojiva od njegovog crtačkog opusa, prave laboratorije iz koje su, može se slobodno reći, nastale sve njegove uljane kompozicije.
  Nažalost, usled neminovnog naružavanja celine opusa jednog umetnika, gubi se potpuni uvid u sve moguće pripremne Faze pri izradi jedne slike, često niza skica za jednu sliku, ali se i na osnovu raspoloživog materijala mogu doneti značajni zaključci koji će doprineti daljem rasvetljavanju umetničkog stvaralažtva Save Šumanovića.

  Takođe, ova izložba predstavlja jedan od projekata čiji je cilj upoznavanje javnosti sa sadržajem Dokumentarnog Fonda Spomen-zbirke Pavla Beljanskog, bogatog pisanim dokumentima o umetnicima čija su dela izložena u njenoj stalnoj postavci, ali i umetničkim radovima koji upotpunjuju kolekciju osnovnog, umetničkog Fonda. Izložba je istovremeno povod za još jedan izdavački poduhvat Spomen-zbirke, koja je ranije već objavila dva kataloga izložbi o crtežima umetnika iz svog Dokumentarnog Fonda (V. Jovanović, Leposava St. Pavlović – crteži, Novi Sad, oktobar-novembar 1996. i N. Stanić, Mihajlo Tomić – crteži, Novi Sad, oktobar-novembar 1998). Katalog izložbe o crtežima Save Šumanovića bio bi treći te vrste u nizu, a takva praksa bi, za budući rad Spomen-zbirke, mogla da otvori put ka stvaranju veoma značajne edicije u okviru izdavačke delatnosti Spomen-zbirke Pavla Beljanskog budući da njen Dokumentarni Fond poseduje veliki broj crteža skoro svih umetnika zastupljenih u Spomen-zbirci koji nisu dobili stručne publikacije.

  Realizacija izložbe je zajednički projekat Spomen-zbirke Pavla Beljanskog i Galerije slika „Sava Šumanović” iz Šida.

  Izložbu će otvoriti književnica Svetlana Velmar Janković u četvrtak, 14. juna 2001. godine u 20 časova, a trajanje izložbe planirano je do 31. avgusta 2001. godine.